Хэн нь хэнээсээ айсан юм бол (Албани)
Огноо 2013-11-01 at 10:18 Unknown
Ач охин, азарган тахиа, хулганатайгаа цуг амьдардаг нэг эмгэн байжээ. Эмгэн юу л хийнэ, тэр гурав үргэлж дуурайдаг байжээ.
– Манайх усгүй болчихож, би усанд яваад ирье гэж эмээ нь ач охиндоо хэлээд гол руу явав. Эмээ нь усанд яваад удаагүй байтал, ач охин нь бас жижиг хувин аваад эмээгийнхээ ... араас дагав. Хашаанд байгаа азарган тахиа бас усанд явахаар болж, нэг жижигхэн хувин авч эмээ, ач охин хоёрын араас явжээ. Энэ үед тэднийд амьдрагч хулгана нүхнээсээ толгойгоо цухуйлган бас л усанд явахаар хуруувчин чинээ хувингаа бариад гол руу гүйлээ. Тэд ийнхүү гол дээр цуглажээ. Усаа аваад гэр рүүгээ явцгаалаа. Эмээ түрүүлээд, ач охин дараалаад, азарган тахиа удаалаад, бяцхан хулгана сүүлд нь ороод явав. Замын хажууд нэг алимны мод ургасан нь харагдана. Тэр модны доор нэг бор туулай унтаж байв. Салхи хөдөлж, алимны модны орой ганхахад, нэг алим туулайн яг духан дээр нь уначихаж гэнэ. Туулай цочиж босон харайхдаа эмгэний хөлийг мөргөжээ. Эмгэн цочиж айхдаа бүдэрч унаад усаа асгачихав. Туулайны зүрх түргэн түргэн цохилон айж сандран цааш дэгдэхдээ ач охиныг дайрч унагаад усыг нь бас асгуулчихжээ. Туулай хүчтэй мөргөлдсөнөөсөө болоод түрүү түрүүчийнхээсээ ч илүү айж, азарган тахиаг чиглэн тоос манарган дэгдэв. Цаадах нь айсандаа болоод хувинтай усаа чулуудчихаад газар хэвтээд өгөх нь тэр. Харин бяцхан хулгана туулайг дэгдэн дэгдэн айсуйг хараад үл танин хуруувчин чинээн хувинтай усаа чулуудчихаад айхдаа бутанд шурган орлоо. Их л хөгтэй юм болж гэнэ. Эмгэн дараа нь тайвширсан хойноо,
- Аа-яа-яа, ямар азаар байвгайд бариулчихсангүй мэнд гарав аа! гэж үглэхэд, ач охин,
- Пээ, ямар азаар би чононд бариулсангүй вэ? гэж хашгирчээ. Азарган тахиа хэсэг бодож байснаа,
- Би ямар азаар үнэгэнд бариулсангүй вэ? гэлээ. Хулгана цухуйхаасаа айж бутан дотор чичрэн суусан хэвээрээ "Аа-яа-яа, би ямар азаар тэр аймшигт мууранд бариулсангүй вэ” хэмээн бодож байв. Энэ үед өнөөх туулай зогсохгүй л дэгдээд байв. Дэгдэж дэгдэж ойд ороод бөөн навчин дунд шургаж хэвтээд, жаахан тайвширсан хойноо “Ёох, ёох, ядарсан гэж жигтэйхэн. Намайг барих гэж их санаархсан шүү. Араас өрөөлж хөөхдөө янз бүрийн юмаар шидэж айлгасан боловч оногдоогүй нь миний авхаалжтайнх” гэж бодож хэвтсэн гэдэг.
– Манайх усгүй болчихож, би усанд яваад ирье гэж эмээ нь ач охиндоо хэлээд гол руу явав. Эмээ нь усанд яваад удаагүй байтал, ач охин нь бас жижиг хувин аваад эмээгийнхээ ... араас дагав. Хашаанд байгаа азарган тахиа бас усанд явахаар болж, нэг жижигхэн хувин авч эмээ, ач охин хоёрын араас явжээ. Энэ үед тэднийд амьдрагч хулгана нүхнээсээ толгойгоо цухуйлган бас л усанд явахаар хуруувчин чинээ хувингаа бариад гол руу гүйлээ. Тэд ийнхүү гол дээр цуглажээ. Усаа аваад гэр рүүгээ явцгаалаа. Эмээ түрүүлээд, ач охин дараалаад, азарган тахиа удаалаад, бяцхан хулгана сүүлд нь ороод явав. Замын хажууд нэг алимны мод ургасан нь харагдана. Тэр модны доор нэг бор туулай унтаж байв. Салхи хөдөлж, алимны модны орой ганхахад, нэг алим туулайн яг духан дээр нь уначихаж гэнэ. Туулай цочиж босон харайхдаа эмгэний хөлийг мөргөжээ. Эмгэн цочиж айхдаа бүдэрч унаад усаа асгачихав. Туулайны зүрх түргэн түргэн цохилон айж сандран цааш дэгдэхдээ ач охиныг дайрч унагаад усыг нь бас асгуулчихжээ. Туулай хүчтэй мөргөлдсөнөөсөө болоод түрүү түрүүчийнхээсээ ч илүү айж, азарган тахиаг чиглэн тоос манарган дэгдэв. Цаадах нь айсандаа болоод хувинтай усаа чулуудчихаад газар хэвтээд өгөх нь тэр. Харин бяцхан хулгана туулайг дэгдэн дэгдэн айсуйг хараад үл танин хуруувчин чинээн хувинтай усаа чулуудчихаад айхдаа бутанд шурган орлоо. Их л хөгтэй юм болж гэнэ. Эмгэн дараа нь тайвширсан хойноо,
- Аа-яа-яа, ямар азаар байвгайд бариулчихсангүй мэнд гарав аа! гэж үглэхэд, ач охин,
- Пээ, ямар азаар би чононд бариулсангүй вэ? гэж хашгирчээ. Азарган тахиа хэсэг бодож байснаа,
- Би ямар азаар үнэгэнд бариулсангүй вэ? гэлээ. Хулгана цухуйхаасаа айж бутан дотор чичрэн суусан хэвээрээ "Аа-яа-яа, би ямар азаар тэр аймшигт мууранд бариулсангүй вэ” хэмээн бодож байв. Энэ үед өнөөх туулай зогсохгүй л дэгдээд байв. Дэгдэж дэгдэж ойд ороод бөөн навчин дунд шургаж хэвтээд, жаахан тайвширсан хойноо “Ёох, ёох, ядарсан гэж жигтэйхэн. Намайг барих гэж их санаархсан шүү. Араас өрөөлж хөөхдөө янз бүрийн юмаар шидэж айлгасан боловч оногдоогүй нь миний авхаалжтайнх” гэж бодож хэвтсэн гэдэг.