Ховдог чоно
Огноо 2011-11-21 at 10:49 Unknown
Төөтгөөхөн хүү төө халзан бяруугаа унаад түлээ түүхээр балт сүхээ бүсэндээ хавчуулаад
Айлын гадуур агдайлгаж
Хүний гадуур хүгдийлгэж
Татаж таахайлгаж
Тавьж бөөхийлгэж явсаар
Ойн захад хүрч очжээ. Гэтэл гай газар дороос,... гахай модон дотроос гэгчээр ойгоос өлөн чоно гарч ирээд замы нь боон хөндөлсөөд,
“Ходоод гэдэс минь
Хоосон болохоор
Хоёр бөөр минь
Хонхос хонхос хийж байна.
Төөтгөөхөн хүү чамайг иднэ” гэжээ.
“Ачит буурал чоно гуай минь,
Амий минь авар!
Төөтгөөхөн хүү би чинь
Төө халзан бяруугаа өгье” гээд бяруугаа төхөөрөөд цусы нь олгойд нь хийж чонын нүдийг харуулдаж байгаад сэмхэн өвөртлөжээ. Бярууны махыг чоно нүд ирмэхийн зуур залгиж орхиод,
- Төөхөн бярууны мах юухан болох вэ дээ. Шүдний чимхлүүр ч болсонгүй. Одоо чамайг идэж ов шуналаа дарна гээд ухасхийжээ. Төөтгөөхөн хүү айн сүрдэж горхины мөсөн дээгүүр гүйнгүүтээ хальтарсан болоод олгойтой цусаа хагалаад гоожуулжээ. Тэгээд чононд,
- Чоно гуай! Долоогойроо, долоогойроо, цус минь гоожлоо гэхэд ховдог чоно долоох гээд хэлээ мөсөнд наалдуулчихжээ. Чоно сандрахдаа,
- Төөтгөөхөн хүү минь! Балт сүхээрээ хэл, мөс хоёрын дундууд цавчаарай! гэхэд,
- Аман хүзүү, хатан хүзүү хоёрын дундуур цавч гэв үү? гээд чонын аман хүзүү, хатан хүзүү хоёрын дундуур нь цавчаад ховдог чонын толгойг таслажээ. Ингэж Төөтгөөхөн хүү аюулт чонын амнаас амь мэнд гарч амар сайхан жаргажээ.
Айлын гадуур агдайлгаж
Хүний гадуур хүгдийлгэж
Татаж таахайлгаж
Тавьж бөөхийлгэж явсаар
Ойн захад хүрч очжээ. Гэтэл гай газар дороос,... гахай модон дотроос гэгчээр ойгоос өлөн чоно гарч ирээд замы нь боон хөндөлсөөд,
“Ходоод гэдэс минь
Хоосон болохоор
Хоёр бөөр минь
Хонхос хонхос хийж байна.
Төөтгөөхөн хүү чамайг иднэ” гэжээ.
“Ачит буурал чоно гуай минь,
Амий минь авар!
Төөтгөөхөн хүү би чинь
Төө халзан бяруугаа өгье” гээд бяруугаа төхөөрөөд цусы нь олгойд нь хийж чонын нүдийг харуулдаж байгаад сэмхэн өвөртлөжээ. Бярууны махыг чоно нүд ирмэхийн зуур залгиж орхиод,
- Төөхөн бярууны мах юухан болох вэ дээ. Шүдний чимхлүүр ч болсонгүй. Одоо чамайг идэж ов шуналаа дарна гээд ухасхийжээ. Төөтгөөхөн хүү айн сүрдэж горхины мөсөн дээгүүр гүйнгүүтээ хальтарсан болоод олгойтой цусаа хагалаад гоожуулжээ. Тэгээд чононд,
- Чоно гуай! Долоогойроо, долоогойроо, цус минь гоожлоо гэхэд ховдог чоно долоох гээд хэлээ мөсөнд наалдуулчихжээ. Чоно сандрахдаа,
- Төөтгөөхөн хүү минь! Балт сүхээрээ хэл, мөс хоёрын дундууд цавчаарай! гэхэд,
- Аман хүзүү, хатан хүзүү хоёрын дундуур цавч гэв үү? гээд чонын аман хүзүү, хатан хүзүү хоёрын дундуур нь цавчаад ховдог чонын толгойг таслажээ. Ингэж Төөтгөөхөн хүү аюулт чонын амнаас амь мэнд гарч амар сайхан жаргажээ.