Үлгэр... зөвхөн үлгэр...

Нэгэн хаанд гурван боол байжээ. Тэр гурав тус бүр хүү төрүүлж Үл мэдэгч, Хурц хараат, Цэцэн ухаант гэсэн нэр өгчээ. Тэдр өсөж том болоод хаанд зарцлагдах болов. Нэгэн өдөр хаан Үл мэдэгч, Хурц хараат хоёрт тарих будаа өгч, Цэцэн ухаантанд сүрэл өгөөд зарлиг буулгасан нь:
Та нар дараа жил надад тус бүр 300 боодол тариа авч ир гэжээ. Хойтон жил нь ургац хурааж Үл мэдэгч, Хурц хараат хоёр тус бүр гурван зуун боодол тариа авч ирэв. Харин Цэцэн ухаант сагс дүүрэн хивэг авчирчээ. Тэд хаанд бараалхаж Үл мэдэгч, Хурц хараат хоёр нь:
- Бид хоёр тус тус гурван зуун боодол тариа авч ирлээ гэв.
Цэцэн ухаант:
- Энэ миний ургац гэж хэлсэнд хаан:
- Яагаад чи надад гурван зуун боодол будаа авчирсангүй вэ? гэсэнд
- Та надад өгсөн сүрэлийг би суулгасан. Тэгээд ургасаныг нь авчирлаа гэжээ.
Хаан хоёр үнээ, нэг бух авч ирүүлээд хойтон жил тус бүр хоёр тугал авчирч өг гээд Үл мэдэгч, Хурц хараат хоёрт хоёр үнээ өгч, цэцэн ухаантанд бух өгчээ.
Дараа жил хаанд Үл мэдэгч хоёр тугал, Хурц хараат мөн хоёр тугал авч ирэв. Цэцэн ухаант том сүх мөрлөж ирээд хааны ордны дэргэдэх өндөр модыг цавчиж эхлэв.
Хаан хэлсэн нь:
- Үл мэдэгч, Хурц хараат тус бүр хоёр тугал авчирлаа. Цэцэн ухаант яав? Гэсэнд зарц нар нь:
- Тэр чинь таны өргөөний дэргэдэх модыг цавчиж байна гэв. Хаан:
- Хүүе чи мод тайраад яаж байгаа чинь энэ вэ? гэсэнд Цэцэн ухаант хариуд нь:
- Аав маань төрөөд, түүнд түлээ бэлдэж байна гэв.
- Чи юу яариад байна даа эрэгтэй хүн хүүхэд төрүүллээ гэж үү гэж хаан гайхсанд Цэцэн ухаант:
- Та эрэгэй хүн хүүхэд төрүүлдэггүйг мэддэг юм байна. Гэтэл надад бух өгөөд түүнээс хоёр тугал ав гэсэн билээ гэжээ. Хаан ихэд уурлан:
- Энэ хар хүүг яая даа гэж асуусанд ордны зөвлөгч нар нь:
- Түүнийг ал. Түүнд тансаг сайхан хувцас хатгамалтай алчуур өмсүүлээд сайн морь өг. Өөрийнхөө хүүд хуучин муу хувцас, алчуур өмсгөөд доголон морь унуул. Тэгээд тэднийг ойд зугаалуулахаар явуулаад, баян тансаг хувцастайг нь алуулахаар дээрэмчдийг тийш нь гаргатугай. Энэ бол Цэцэн ухаантыг устгах ганц мэргэн арга биш үү гэж зөвлөжээ. Хаан зөвшөөрч энэ ёсоор хийв. Цэцэн ухаант арваад лонх дарс, арваад лонх ус авахуулаад урьдчилан ой руу хүн явуулж араас нь хааны хүүтэй хамт гарчээ. Тэгээд түрүүн гаргасан хүнээ гүйцэж очоод:
- За амны цангаа гаргацгаая гээд хаан хүү дарснаас Цэцэн ухаант уснаас ууж мордов. Хэсэг зуур явсан аа дахин дарс, уснаас урьдын адил ууцгааж хаан хүү талимааран согтож тэнхээ чадалгүй болжээ. Цэцэн хүү хэлсэн нь:
- Ээ хаан хүү, чиний бие чинь муу байна. Чамайг би ийм муухай байдалтай байлгаж зүрхэлэхгүй байна. Энэ миний өмссөн гоё сайхан хувцас, хатгамалтай алчуур, морийг ав. Надад өөрийнхөө муу хувцас доголон морийг өгөхтүн гэжээ. Тэд хувцас морио сольж цааш явав. Тэгтэл дээрэмчин гэнэт дайрч хаан хүү алагджээ. Цэцэн хүү ордон руу давхиж ирээд, хаанын амар мэндийг асуун хэлсэн нь:
- Надтай зүйрлэх хэн байна гэхэд
- Би байна гэж хаан хариулав. Дараа нь хаан бүх учрыг мэдэж цэцэн хүүг барьж авахаар ухас хийтэл тэр мэлхий болж хувирав. Хаан могой болчихоод мэлхийг залгих гэтэл цэцэн хүү хулгана болчихов. Хаан муур болж хувираад хулганыг идэх гэтэл хулгана шувуу болж хувираад нисээд явчихжээ тэгэхлээр нь хаан харцага болоод шувууг шүүрч идэхээр элджээ. Харцагат хөөгдсөн шувуу нэгэн настай эмэгтэйн нүдэнд орж нүдний цөцгий болж шингэжээ. Харцага нь хөмсөг нь болж тогтсон ажээ.
Тэр цагаас хойш цөцгий нүднээс гардаггүй, яагаад гэвэл хөмсөг түүний гарч ирэхийг хүлээн харуулдаж байдаг. Хүмүүс Цэцэн хүүг хаанаас цэцэн гэж нэрлэдэг болсон гэдэг.