Нугасны муухай дэгдээхэй (төгсгөл хэсэг)
Огноо 2014-12-17 at 13:32 Unknown
Тэр хоёр сая өндөгнөөс гарсан тул их л хөхилдөн,
- Чи царай муутай, нэг л сонин үзэгдэж бидний санаанд нийцэв. Бидэнтэй нийлж нүүдлийн шувуу бол. Энүүхэн намагт хөөрхөн гэгч нь гуаг гуаг гэж чалчдаг хэдэн цэвэрхэн охин нугас бий. Чи хэдий муухай ч тэнд очвол ...нэгэн учир бий гэтэл гэнэт буун дуу тасхийж хоёр галуу хулсан дунд үхлүүд унаж ус улаанаар эргэлдэв. Дахин буу тас хийж олон зэрлэг галуу хулсан дундаас дэгдэн ниссэнд дарийн хөх утаа усан дээгүүр униар татуулав.
Гөрөөч ноход намгаар гүйлдэн, хулс зэгс зүг бүрт хөдлөн найгасанд дэгдээхэй айж тэргүүнээ жигүүрийн дор нуув. Гэтэл нэгэн аймшигтай нохой гарч ирэн урт улаан хэлээ унжуулан соёо шүдээ арзайлган дэгдээхэйд тулаад ирснээ гэнэт буцжээ. «Тэнгэр минь, миний бие маш муухай тул нохой ч халдаж зүрхлэхгүй байна» гэж бодон хулсан дотор хэвтэх нугасны муухай дэгдээхэйн дээгүүр буун дуу зогсолтгүй дуугарч сум шун шун ниснэ.
Үдээс хойш бууны дуу чимээгүй болсон ч хөөрхий дэгдээхэй ихэд айн цочсон тул бас нэг хэдэн цаг чимээгүй хэвтэж орчин тойрныг ширтэн үзээд хэвтэж буй намгаасаа яаран зугтааж өвс ногоог шувтлан гарахад их салхи хөдлөв. Үдэш нь нэгэн ядуу овоохойд тулж очжээ. Тэр муу овоохой маш хуучран өмхөрч ялзарсан боловч хараахан унах болоогүй байв.
Салхи улам ширүүн догшин болсонд дэгдээхэй айн хургаж арай гэж тогттол шуурга улам ширүүсэв. Гэтэл овоохойн үүдний нэгэн цүү мултарч дотогш шурган орж болмоор завсар гарсныг үзээд дэгдээхэй үг дуугүй шурган оров.
Овоохой дотор тахиа, мигуй хоёр бас нэг эмгэн байв. Тэр эмгэн мигуйгаа хүү гэж дуудна. Тэр мигуй нуруугаа гүдийлгэн хүрхэрч чадах бөгөөд үсийг нь сөргүүлэн илбэл бас оч гаргаж чадна. Тахиа нь богинохон бяцхан хөлтэй тул "Богино шийрт" гэж нэрлэгдэнэ. Өндөглөхөд сайн тул эмгэн тэр тахиаг төрсөн хүүхэд мэт хайрлана. Гаднаас ирсэн дэгдээхэйг үзээд тахиа дуугарч, муур хүрхэрсэнд эмгэн юу болов гэж ийш тийш хартал нүд нь муу тул нугасны муухай дэгдээхэйг үзээд тарган эм нугас гэж андууран их л олзуурхав. Би одоо нугасны өндөгтэй болов. Одоо ганц эр нугастай болоотох юмсан гэж боджээ. Муур, тахиа хоёр биеэ биенээ энэ гэрийн эр, эм эзэн гэж үздэг байжээ. Нугасны дэгдээхэйд харин энэ талаар өөр санал бий боловч тэд түүнийг нь хүлээн зөвшөөрөхгүй нь лавтай биз ээ.
Нугасны дэгдээхэйд тахиа ингэж хэлжээ,
- Чи өндөглөж чадах уу? Чадахгүй бол амаа татаж байгаарай гэв. Нугасны муухай дэгдээхэйд бас муур нь ингэж хэлжээ,
- Чи нуруугаа гүдийлгэж байгаад хүрхэрч үсийг чинь сөргүүлэн илбэхэд оч гаргаж чадах уу? Чадахгүй бол цэцэн мэргэдийн дэргэд чамд үг хэлэх эрх байхгүй шүү гэв.
Нугасны дэгдээхэй буланд шурган орж үг дуугүй суув. Нэг удаа гэнэт усанд орж самрах хүсэл түүнд төржээ. Энэ тухайгаа тахианд хэлтэл тахиа өгүүлрүүн,
- Чи юу болов! Хийх юмгүйдээ дэмийрч байна уу? Зүгээр дуугүй өндөглөвөл өндөглөөрэй, өндөглөхгүй бол ядаж муур шиг хүрхэр. Тэгвэл дэмий юм бодож суухгүй болно гэсэнд дэгдээхэй хэлэв.
- Аяа усанд самран шумбах шиг сайхан юм хаана байна гэсэнд тахиа донгодон өгүүлрүүн,
- Юу нь сайхан байна. Чи галзуурав уу, самрах шумбахад сайхан гэнэ шүү. Чи наадхаа муураас асуу. Миний мэдэхийн хамгийн цэцэн нь муур билээ. Чи түүнээс асуу. Бас миний эзэн эмгэнээс асуу. Дэлхий дээр түүн шиг цэцэн хүн байхгүй. Чи миний эзнийг усанд умбах шумбах дуртай гэж санана уу гэвэл дэгдээхэй,
- Чи миний санааг ойлгохгүй байна гэсэнд тахиа өгүүлрүүн,
- Бид чиний санааг мэдэхгүй бол хэн мэдэх билээ? Чи миний эзэн эмгэн, муур хоёроос илүү цэцэн байж чадна гэж санаа юу. Битгий илүү зан гарга. Чамд сайн байсныг санаж ач тусад минь бишир.
Чи дулаан гэр оронтой болж юм сурахтайгаа болсон биш үү. Би үүнийг чамд сайн санаанаас хэллээ. Чи эрхгүй өндөглөж сур. Эсхүл хүрхэрч сур, эсвэл оч гаргаж сур гэсэнд дэгдээхэй өгүүлрүүн,
- Би санавал дэлхийг хэсэж явах нь дээр болов уу гэжээ.
- Тэгвэл чи явахгүй юу, хэмээн тахиа түүнд омогдов.
Дэгдээхэй ч гарч явав. Гараад усанд орж самарч шумбаж явахад нь олон амьтан түүнийг муухай гэж жигшин зайлж байв.
Намар болоход ой модны навч шарлаж салхинд хийсэн унаж хүйтэн жихүүн болж ирэхэд хөөрхий дэгдээхэй их л зүдрэв. Нэг үдэш бургасан дотроос маш сайхан том шувуудын сүрэг гарч ирэв. Үзвэл хүзүү урт бөгөөд уяхан цөм цасан адил цагаан өнгөтэй ажээ. Дэгдээхэй урьд тийм шувуудыг үзээгүй тул их л гайхав. Тэр бол хун шувуудын сүрэг байв.
Хун шувуудын сүрэг маш сониноор дуугарч сайхан том жигүүрээ дэлгэн дэвсээр гадаад далайн тэртээх дулаан орны зүг нисэн оджээ. Үүнийг үзээд нугасны муухай дэгдээхэйн дотор жигтэй сонин болж хунгийн сүргийн хойноос дуугарсан өөрийнхөө дууг сонсоод цочин гайхав. Тэр сайхан шувууд далд орсон тул дотроо тэднийг мартахыг хичээн усны ёроолд хүртэл шумбан орж дахин дээш хөвөн гарч байв. Тэрээр тэдгээр шувуудын сүрэгт өчүүхэн ч атаархсангүй. Харин өөрийн биеийг ийм сайхан болоосой гэж санав. Хөөрхий тэр муухай амьтан түүнийг олон нугас хүлцэн үзэж жигшихгүй бол баярын дээд гэж бодно.
Өвөл болж хүйтэн нэн чангарав. Дэгдээхэй усанд умбан шумбаж самран мөсөнд хадагдахгүйн тулд үргэлж хөдөлсөөр байсан боловч яалт ч үгүй мөсний доор орж царцав. Түүнийг хажуугаар нь өнгөрч явсан тариачин олж хараад дэргэд нь очиж модоор мөсийг нь хэмхчин дэгдээхэйг эхнэртээ аваачиж өгчээ. Дэгдээхэй ингэж дахин амьдрав.
Тариачны хүүхэд дэгдээхэйтэй тоглох гэж оролдов. Дэгдээхэй шоглон тамлуулахаас айж хүүгээс яаран сандран зугтаатал сүүтэй хөнөг дотор орчихов, гэрээр дүүрэн сүү асгарлаа. Гэрийн эзэгтэй гараа сарвалзуулан занаж дэгдээхэйг хөөлөө. Айн сандарсан дэгдээхэй тостой таваг дотор орчихоод гарах гэж ухасхийтэл гурилтай сав руу орчих нь тэр. Тэндээсээ бөөн гурил болсон муухай юм гарч ирэхэд гэрийн эзэгтэй хашгиран харааж галын хайчаар цохих гэж хөөв. Үүнийг хараад хүүхдүүд шуугилдан гүйлдэж их л хөөрөн баярлалдав. Завшаанаар хаалга нээлттэй байсан тул хөөрхий дэгдээхэй санд мэнд гүйн гарч шугуй руу ороод сая орсон цасан дээр хэсэг хэвтэв.
Өвлийн хатуу бэрх цагт хөөрхий нугасны дэгдээхэйд учирсан зовлон бүгдийг тоочин өгүүлбэл их л өрөвдөлтэй тул түүнийг энд үл өгүүлэн цааш өгүүлэхэд:
Хаврын сайхан цаг ирж нарны илч наашлан хөхөө шувууд жиргэх цагаар нугасны дэгдээхэй намаг дахь хулс зэгсний дунд амьдран сууж байв. Энэ үед гэнэт түүний жигүүр тэлэгдэн нээгдэж урьдахаасаа улам чадалтай шаламгайгаар хөдлөн нисэж эхлэв. Энэ эрчээрээ ниссээр дэгдээхэй маш сайхан цэцэрлэгт буужээ. Тэр цэцэрлэгт алмурадын модод, голт борын цэцэгс найган, түргэн урсгалт гол мяралзан, тун ч үзэсгэлэнтэй сайхан байв.
Гурван сайхан хун шувуу тэрхүү голын усанд хөвсөөр дэгдээхэйн өмнөөс очив.
Дэгдээхэй ноднин харсан шувууд мөн болохыг таньж, баярлаад өмнөөс нь зоригтой нисэн очлоо. Намайг муухай амьтан ойртлоо гэж үзээд тоншвол тоншиж, албал алаг. Нугасанд чимхүүлж, тахианд тоншуулж, шивэгчинд өшиглүүлж ад шоо болж явснаас ингэсэн нь ч дээр биз гэж бодоод усан дээр нисэн бууж, тэр сайхан хун шувуудын өмнөөс самран очтол нөгөөдүүл нь далавчаа дэрвийлгэн сөхөж түүнийг уриалгахан угтан авав. Учир нь тэдгээр шувууд амьтан бүхэнд жигшигдэн ад шоо үзэгдэх үзэшгүй муухай дэгдээхэйг биш харин нэгэн сайхан хун шувууг угтан авсан нь тэр байв.
Өчнөөн олон зовлон туулсны эцэст дэгдээхэй өөрийн жинхэнэ дүр төрхийг олоод амт шимтийг нь сая бүрнээ мэдрэв. Хун шувууд түүнийг тойрон ирж хошуугаараа илбэн таалж эрхлүүлэв.
Бяцхан хүүхдүүд цэцэрлэгт орж ирээд усанд талх, тариа цацтал хамгийн бага нь хашгиран:
- Тэр нэг нь шинэ хун байна гэсэнд бусад нь баярлан хашгиралдаж,
- Шинэ хун ирэв, шинэ хун ирэв гэж алгаа ташин бүгдээр өгүүлрүүн,
- Шинэ хун хамгийн сайхан, хамгийн залуу нь байна. Хуучин хунгууд түүний өмнө толгойгоо бөхийлгөжээ гэлцэв. Залуу хун үүнд ичингүйрч жигүүрийнхээ дор толгойгоо нуув. Нэг л хачин сонин мэдрэмж төрснөө өөрөө ч тайлбарлаж чадсангүй.
Сайхан сэтгэлтэн ихэрхэг омгорхог байж болохгүй. Залуу хун тэсгэлгүй өөрөөрөө бахдан баярлавч өчүүхэн төдий ч омгорхож ихэрхсэнгүй. Урьд хамаг бүхэнд ад шоо болж жигшигдэн хөөгдөж явсан бол одоо амьтан бүхэн түүнийг сайхан шувуудын дотроос хамгийн сайхан нь гэж шагшин магтдаг болсныг дотроо бодож байв. Залуу хун өд жигүүрээ дэлгэн засаж ганган сайхан хүзүүгээ сунган эргэж, сэтгэл зүрхний угаас би "нугасны муухай дэгдээхэй" байхдаа ийм сайхан жаргалыг зүүдлээ ч үгүй явсан шүү хэмээн хашгирчээ.
Цааш нь...
Нугасны муухай дэгдээхэй (тэргүүн хэсэг)
Огноо 2014-12-15 at 11:45 Unknown
Тэнд гүн устай татаалаар хүрээлэгдсэн нэгэн хуучин гацаа нарны гэрэл доор орших ба хашаанаас татаалын ус хүртэл их далбагар навчтай хамхалз ургасан бөгөөд тэр хамхалз маш хөгшин тул зарим том навчин дор нь бяцхан ... хүүхэд босоогоороо нуугдаж болохоор.
Орчин тойрон нь аглаг гүн ойн доторхитой адил. Татаалын ойр нэгэн газар нугас үүрэндээ өндгөө дарж хэвтээд удсан тул нилээд уйджээ.
Түүний уйтгарыг сэргээж ирэгчид их л ховор бусад олон нугас түүний дэргэд ирж хамхалзын навчин доор суун чалчихаас татаалын усанд самрахыг илүүд үзнэ. Ингэж суутал өнөөх нугасны дарсан өндөг дараа дараагаараа хагарч шив шив гэж дуугараад жижигхэн жижигхэн толгой өндөгний хальснаас булталзсанд нугас гуаг гуаг, шалав, шалав гэж шаардан байв. Дэгдээхэйнүүд чадах чинээгээрээ оролдож хальснаасаа гараад орчин тойрон дахь ногоон навчийг үзэхэд эх нь ногоон өнгө нүдэнд сайн тул хичнээн үзвэл төчнөөн үзтүгэй гэж зөвшөөрөв.
Олон дэгдээхэй битүү өндөгнөөс сая гарсан тул орчин тойрон дэлхий ертөнц юутай уужим бэ гэж гайхалдахад эх нь өгүүлрүүн,
- Та нар дэлхийг энэхэн гэнэ үү? Манай энэ дэлхий гэгч цэцэрлэгийн цаад захаас ламтаны тариалан хүрнэ гэв. Мөн тэрээр,
- Би тэр хүртэл явж үзээгүй билээ. Та нар бүгд энд байна уу гээд өндийж үзтэл бас нэгэн том өндөгнөөс дэгдээхэй гарах өдий харагдав. Юутай удна вэ. Би үнэхээр залхав гээд дахин хэвттэл нэгэн хөгшин нугас түүн дээр ирээд,
- За юу болж байна гэхэд өндөг дарагч нугас,
- Нэг өндөг л их удаж байна. Одоо хүртэл ан цав ч гарсангүй.
Бусад дэгдээхэйг үзэгтүн. Би ер ийм сайхан дэгдээхэйг урьд үзсэнгүй. Цөм эцгээ дуурайсан нь гайхалтай. Тэгтэл тэр муу одоо хүртэл намайг эргэж ирсэнгүй гэхэд хөгшин нугас,
- Чи тэр хагардаггүй өндгийг надад үзүүл. Тэр лав нэгэн зүйл тахианы өндөг биз. Би нэгэн удаа мэхлэгдэж их л зүдэрсэн билээ. Тэр тахианы цурвага уснаас айх тул усанд оруулах гэж их ядсан билээ гэв. Мөн үргэлжлүүлэн,
- Өндөг чинь аль вэ, надад үзүүл. Ай, энэ өндөг лав миний хэлснээс зайлахгүй. Үүнийг дараад яах вэ. Харин бусад дэгдээхэйгээ самрахад сургахыг бод! гэсэнд өндөг дарагч нугас өгүүлрүүн,
- Би бас нэг жаахан хэвтээд үзье. Өдий удаан хэвтсэнээс хойш бас нэг жаахан дараад хэвтэхэд ядах юу байх вэ гэхэд хөгшин нугас,
- За тэгвэл өөрөө мэд гээд явав.Тэгж тэгж өнөөх том өндөг хагараад шив шив гэсээр дэгдээхэй гарч ирэв.
Бие нь маш том бөгөөд үзэшгүй муухай тул эх нугас үзэж үзэж,
- Энэ яасан том хэлбэр галбиргүй муухай дэгдээхэй вэ? Бусдаас яасан ондоо амьтан гарав. Нугас биш юм болов уу. Мөн бишийг нь үзнэ дээ. Усанд түлхэж оруулъя гэж бодов.
Хойд өдөр нь сайхан дулаан өдөр болж, нар их л ээж байв. Нугас дэгдээхэйнүүдээ дагуулж татаалын зүг очоод усанд пал хийтэл харайж ороод гуаг гуаг гэж дуудахад дэгдээхэйнүүд нь хойно хойноосоо цувран харайж ус руу шумбан орцгоов.
Нугас түүнийг үзээд өгүүлрүүн,
- Энэ миний хүүхэд болохоос гарахгүй. Түүний хөдлөх аашлахыг үзэгтүн. Хөлөөрөө сайхан сэлж байна. Энэ миний хүүхэд лав мөн гуаг гуаг, хүүхэд минь намайг дагаж явагтун. Би та нарт олныг таниулъя. Надаас битгий холдогтун. Мигуй гэж хэцүү дайсан бий шүү. Бас хааш хамаагүй явбал хүний хөл дор гишгэгдэж магадгүй байдаг тул хичээж явагтун. Би та нарыг нугасны газар аваачиж олон ах дүү нарт үзүүлье гээд нугасны газар дагуулан авчирсанд тэнд хоёр айл нугас могой загасны толгойг булаалдан хэрэлдэж байсан тул, их л дуу чимээ гарч байв.
Тэр шуугилдах самбаанд мигуй ирээд өнөөх хэрүүлтэй толгойг сэмхэн хулгайлан зугтсанд эх нугас тэр толгойд мөн санаархаж шүүрэхийг завдан амаа ангалзуулан өгүүлрүүн,
- Хүүхэд, энэ ертөнцийн явдал ийм байдаг шүү. Та нар тэр нэгэн хөгшин нугасны өмнө шаламгайлан очиж хөлөө хөдөлгөн хүзүүгээ бөхийлгөн ёслогтун. Энэ газар тэр нугас хамгийн их нэр хүндтэй нь бөгөөд испани угсаатай тул бие маш бүдүүн болой. Та нар түүний хөлд зүүсэн улаан бүчийг үзэгтүн, Тэр бол адилтгашгүй сайхан юм бөгөөд манай нугасны олох сайшаалын тэмдгийн дээд билээ. Түүнийг зүүлгэсэн нь хаанаас ч харагддаг. Хүн амьтанд шууд танигдана. Сайн сургаалтай дэгдээхэй аав ээжээ дууриаж, алцайж гишгэдэг. За одоо толгойгоо бөхийж гуаг гэж хэлэгтүн гэсэнд дэгдээхэйнүүд ээжийн заасныг дагатал бусад олон нугас үзээд,
- Бид энд цөөдөөд байсан юм шиг энэ хэдэн муусайн юм бас энд юунд хүрч ирэв. Тай, тай! тэр нэг дэгдээхэй нь яасан муухай юм бэ.
Бид тэрнийг энд байлгахгүй гээд нэгэн нугас хүрч ирээд дэгдээхэйн шилэн хүзүүнээс чимхээд авлаа.
Эх нугас үүнийг үзээд,
- Түүнийг битгий шоглогтун. Тэр та нарт муу юм хийгээгүй гэхэд тэр чимхсэн нугас,
- Тийм нь тийм. Гэхдээ даанч том, даанч хачин муухай тул түүнийг эндээс хөөвөл зохино гэсэнд хөлдөө тэмдэгтэй хөгшин нугас өршөөн хөхүүлэх байдал үзүүлэн өгүүлрүүн,
- Юутай сайхан хүүхдүүд вэ. Ганц нь л санаанд баахан дутуу болжээ. Үүнийг дахиад нэг дарж үзэхгүй юу гэхэд эх нугас өчрүүн,
- Ахайтан, тэгж одоо болохгүй байна. Түүний байдал үзэсгэлэнгүй боловч санаа нь маш сайн. Бас самрахад бусдаас дутахгүй харин ч баахан илүү гэж болно. Би, санавал өсөж торнихдоо сайхан болох байх аа. Тэр үед бие нь тэгш бага болж ч магад. Энэ лав өндгөн дотор удаан хзвтсэнээс болсон байх аа. Бас эр төрсөн тул царай барагтай ч гайгүй биз ээ. Үүнд тамирлаг чадалтай байдал бий тул хойшид биеэ дааж явж чадах биз ээ гэсэнд хөгшин нугас,
- Бусад дэгдээхэй цөм хөөрхөн байна. Та нар энд гэртээ байсан шиг байгтун. Могой загасны толгой олбол надад авчирч өгч болно гэхэд нугасны дэгдээхэйнүүд гэртээ байгаа мэт тухалж байлаа.
Гагцхүү өндөгнөөс хамгийн сүүлд гарч царай муут болсон хөөрхий тэр нэгэн дэгдээхэй л нугас байтугай тахианд ч хүртэл түлхүүлж тоншуулан хөөгдөв.
Бүгдээр түүнийг чи том гэж хөөнө. Хөөрхий дэгдээхэй шингэх багтах газар олж ядан олон нугасны шоо доог болж шоовдорлогдов.
Анхандаа ийм байсан нь хойш улам лавширч амьтан бүхэн түүнийг хөөнө.
Ax нар эгч нар нь ч түүнд муухай аашлан,
- Муу золиг чамайг мигуй бариасай гэж зүхнэ. Эх нь бас түүнийг надаас холдож зайлаасай гэнэ.
Муухай дэгдээхэйг нугас чимхэн зодож, тахиа тоншин адлах бөгөөд түүнийг шувууг тэжээгч шивэгчин ч өшигчин хөөх тул үргэлж зугтаасаар хашаа даван нисэн гарав. Хашаанаас ингэж даван гарсанд ой шугуйд байсан олон бялзуухай ч түүнээс цочиж үргэн нисэв. Эд миний муухайгаас цочсон биз гэж нүдээ аньж гүйсээр зэрлэг нугас суух нэгэн их намагт хүрээд тэрхүү намагтаа хэвтэж хонов. Өглөө нь зэрлэг нугас босож түүнийг үзээд,
- Чи хаанаас ирэв гэж асуухад дэгдээхэй түүн рүү чадах чинээгээрээ ёсолсонд,
- Яасан муухай амьтан бэ? гээд,
- Гэхдээ манайхантай гэрлэхгүй бол чиний муухай хэнд хамаатай билээ гэв.
Тайлбар:
мисэр - Египт
~Төгсгөл хэсэг~
Цааш нь...
Чулуун ой
Огноо 2014-12-08 at 15:08 Unknown
- Чи цайз хэрэм барьж байгаа газарт очоод ядарч туйлдсан улсыг авар гэж захиж явуулав. Бодисадва бурхан орчлонд бууж ирээд нэгэн хувилгаан хутагтын дэргэд хүрч,
- Би Хурмаст тэнгэрийн зарлигаар хүний ертөнцөд бууж, цайз хэрэм барьж байгаа хүмүүст туслахаар ирлээ. Та надад тус болооч? гэж гуйв. Хувилгаан хутагт Бодисадва бурханд нэг бургасны мөчир өгч, хэдэн тахиа, галуу, нугас туулгаад,
- За та үүнийг туугаад цайз хэрэм барьж байгаа газар уруу яв. Замдаа огт зогсож болохгүй. Хүн амьтан таарвал дуугарч болохгүй. Замд таарсан юмыг идэж ууж болохгүй шүү гэж захив. Бодисадва бурхан бургасан шилбүүрээ бариад тахиа, галуу, нугаснуудаа туугаад цагаан хэрэм барьж байгаа газар луу явж байв. Замдаа ам нь цангаж харангадахын даваан дээр тулж явтал тунгалаг сайхан устай нуур тааралджээ. Бодисадва бурхан баярлан гүйж очоод, хувилгаан хутагтын захиасыг ч мартаж бургасан шилбүүрээ нуурын эрэг дээр хатгаж орхиод цангаагаа тайлтал ус ууж, нүүр гараа угааж аваад, тууж явсан шувуунуудаа ч нууранд оруулж умбуулав. Гэтэл нуурын мандал дээр нэгэн цагаан толгойтой өвгөн гарч ирээд,
- Чи хаанаас ирсэн юун хүн бэ? Яагаад миний нуурын уснаас ууж, нүүр гараа угааж, тахиа шувуугаа оруулдаг билээ? гэж чанга дуугаар зандрахад, сая хэрэг буруудсаныг ойлгож, санд мэнд нуурын уснаас гарч, бургасан шилбүүрээ авах гэтэл уул болоод ургачихсан байв. Бодисадва бурхан нууранд буцаж ороод шувуунуудаа гаргах гэтэл тахиа нь тахиа шиг уул болоод, галуу нь галуу шиг уул болоод, нугас нь нугас шиг хэлбэртэй уул болоод хувирчихсан байв гэнэ. Үүнийг үзээд Бодисадва бурхан мэл гайхан зогсож байтал өөрөө ч уул болоод ургачихаж гэнэ.
Ингээд Бодисадва бурхан хувилгаан хутагтын үгэнд ороогүйгээс болж цайз хэрэм барьж ядарч туйлдсан хүн ардад тусалж чадалгүй, өөрөө хад болон хувирчээ. Үүнээс хойш тэр газарт босоо, босоо цагаан уул чулуу бий болсон бөгөөд тэр газрыг одоо ч Чулуун ой гэж нэрлэдэг юм гэнэ.
Цааш нь...
