Үлгэр... зөвхөн үлгэр...

Удахгүй Монголчуудын маань хамгийн эртний бөгөөд хамгийн том баяр Цагаан сар болох гэж байна. Энэ баярын учир холбогдол, түүх, уламжлалын талаар хүүхэд багачууддаа эртнээс тайлбарлан ойлгуулах нь Монгол ёс заншлаа үеэс үед уламжлуулан үлдээхэд чухал хувь нэмэр болох юм гэж үзээд дараах холбоосыг орууллаа: Цагаан сар

Цааш нь...

Нэг тариачин ганц хүүтэй бөгөөд түүнээ хэл зүйн эрдэм ухаанаар мэрэгшүүлэхээр сургуульд явуулав. Зохих хугацаа өнгөрөхөд хүү нь хэл зүйн эрдэм ухааныг эзэмшиж уран илтгэгч болжээ.
Нэгэн удаа тариачин эр эхнэр хүүгийн хамт хооллохоор сууцгаах үед хүү нь хэл зүй, уран итгэлийн эрдэм ухаанд яаж суралцсанаа бахархан ярьж гэнэ. ... Энэ үед аав нь,
- Уран илтгэл бол бүхий л эрдэм ухааны эрдэнэ сувд нь юм. Харин зөв бичнэ гэдэг бол ерийн нэг сайн хэрэг гэж би дуулсан. Энэ юу гэсэн үг вэ гэдгийг чи одоо бид хоёрт харуулаач гэв. Хүү хариуд нь,
- За, энэ тахианы махыг уран илтгэлийн ухаан ёсоор хуваах юм бол хэл зүй, уран илтгэл нь бусад эрдэм ухаанаас хамаагүй дээр гэдэг нь та хоёрт харагдана гээд тахианы махыг барьж аван,
- Аав танд энэ толгойг өгье. Яагаад гэвэл та бол энэ гэр бүлийн толгой нь бөгөөд биднийгээ захиран удирддаг. Ээжид бол энэ хөлийг өгнө. Яагаад гэвэл ээж энэ гэрийн ажил хийх гэж бүх л өдөржингөө холхидог, хөлгүй бол ингэж чадахгүй шүү дээ. Харин энэ хөдөлгөөнгүй байдаг их бие нь надад үлдэнэ гэв.
Ингээд тэрээр тахиаг идэж эхлэх гэв. Тэгэхэд аав нь уурлаж тахианы махыг шүүрч аван хоёр хувааж,
- Би уг нь энэ тахиаг өөрөө хуваая гэж бодоогүй юм, одоо бол би хуваана, би нэг хэсгийг нь, ээж чинь нөгөө хэсгийг нь иднэ. Харин чи хэл амаараа бий болгосон тэр хэсгээ ид гэж гэнээ. Заль мэх, овжин аашаар амь зуух гэсэн хүн балран унадаг ажгуу.

Цааш нь...